Φυλακισμένοι επί του πλοίου

«Ενενήντα τοις εκατό των πάντων» ήταν ο τίτλος της Ρόουζ Τζορτζ το βιβλίο της του 2013 για τη ναυτιλιακή βιομηχανία. Τόσο σημαντικός είναι ο παγκόσμιος εμπορικός στόλος για το παγκόσμιο εμπόριο. Ωστόσο, όταν ξέσπασε η πανδημία Covid-19, οι πολιτικοί σε όλο τον κόσμο φαινομενικά αγνοούσαν τη σημασία της δουλειάς των πληρωμάτων φορτηγών πλοίων. Σε αντίθεση με τους οδηγούς διασυνοριακών φορτηγών, τους πιλότους αεροπορικών εταιρειών και το πλήρωμα καμπίνας, οι ναυτικοί δεν ορίστηκαν ως βασικοί εργαζόμενοι - με τραγικές συνέπειες για τους ναυτικούς και τις οικογένειές τους σε χώρες όπως οι Φιλιππίνες, η Ινδονησία και η Ινδία.

Εγκλωβισμένοι στη θάλασσα

Οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί που επιβλήθηκαν από τις κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο έχουν κάνει τις αλλαγές πληρωμάτων και τον επαναπατρισμό των ναυτικών μαζικά δύσκολο. Το αποτέλεσμα ήταν μια ανθρωπιστική κρίση ανήκουστων διαστάσεων – η οποία επιδεινώθηκε από την εκτεταμένη έλλειψη ενδιαφέροντος για τα δεινά των ναυτικών. Ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (ΔΝΟ) εκτιμά ότι περίπου 400.000 ναυτικοί εγκλωβίστηκαν στα πλοία τους τον Δεκέμβριο του 2020 - δεν μπόρεσαν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους και πολλούς μήνες μετά τη λήξη των αρχικών συμβάσεών τους. Ένας παρόμοιος αριθμός ναυτικών ήταν εγκλωβισμένοι στο σπίτι, εμποδίστηκαν να ενταχθούν στα πλοία τους και να κερδίσουν τα απαραίτητα χρήματα για να στηρίξουν τις οικογένειές τους σε χώρες χωρίς δίκτυα πρόνοιας.

Λιμένες κλειστοί για τα πληρώματα

Ακόμη και σε κανονικές εποχές, η διαχείριση των πληρωμάτων του παγκόσμιου εμπορικού ναυτιλιακού στόλου είναι μια υλικοτεχνική πρόκληση. Οι υπηρεσίες διαχείρισης πλοίων ή πληρωμάτων υπογράφουν ναύτες, τους μεταφέρουν από τις πατρίδες τους σε ένα βολικό λιμάνι, τους αναθέτουν την απογείωση των πλοίων τους όταν λήξουν τα συμβόλαιά τους και φροντίζουν για τη μεταφορά τους στην πατρίδα. Οι συμβάσεις διαρκούν συνήθως μεταξύ τριών και εννέα μηνών, με περιθώριο ενός μήνα για τη διευκόλυνση του σχεδιασμού. Η πανδημία και οι επακόλουθοι περιορισμοί διέκοψαν εντελώς αυτό το καλοκουρδισμένο σύστημα διαχείρισης. Ορισμένες χώρες θα δέχονταν τους δικούς τους πολίτες, αλλά τα πλοία στα οποία υπηρετούσαν δεν έπρεπε να καταπλεύσουν σε κατάλληλο λιμάνι και τα πληρώματα αντικατάστασης δεν μπορούσαν να διατεθούν. Σε πολύ περισσότερες χώρες, ωστόσο, δεν επιτρεπόταν καν στους ναυτικούς να βγουν στην ξηρά και έτσι φυλακίστηκαν στο πλοίο.

Αναρίθμητες ανθρώπινες τραγωδίες

Η Σύμβαση Ναυτικής Εργασίας (MLC) ορίζει τους 11 μήνες ως τον μέγιστο χρόνο παραμονής ενός εμπορικού ναυτικού επί του σκάφους. Τα αναγκαστικά ξόρκια 18-26 μηνών είναι πλέον αρκετά συνηθισμένα, με τις συγκλονιστικές ιστορίες να γίνονται όλο και πιο συχνές. 19 ναυτικοί στο φορτηγό πλοίο μεταφοράς χύδην φορτίου ULA εγκαταλείφθηκαν στο λιμάνι Shuaiba στο Κουβέιτ. Όλοι βρίσκονται στο πλοίο για 14 μήνες, μερικοί για πάνω από 19 μήνες και ένας άνθρωπος για 26 μήνες. Δεν έχουν πληρωθεί για 11 μήνες και η αμοιβή τους ανέρχεται τώρα σε πάνω από 400,000 $. Στις 7 Ιανουαρίου 2021 έκαναν απεργία πείνας σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την εγκατάλειψή τους. Στα ανοικτά των ακτών των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ), οι πέντε ναυτικοί που έχουν εγκλωβιστεί στο δεξαμενόπλοιο IBA δεν έχουν πληρωθεί για 32 μήνες και οφείλονται περίπου 230.000 δολάρια σε αναδρομική αμοιβή. Εάν έφευγαν από το πλοίο, θα έχαναν το δικαίωμα αμοιβής τους και θα αντιμετωπίζονταν ως παράνομοι μετανάστες στα ΗΑΕ. Ο ΙΜΟ λέει ότι τα κρούσματα εγκατάλειψης ναυτικών βρίσκονται σε επίπεδα ρεκόρ, ένα πρόβλημα που επιδεινώθηκε από την πανδημία του κορωνοϊού.

Σύμφωνα με δημοσίευμα στην ιστοσελίδα του Ασφαλιστικού Περιοδικού (18 Δεκεμβρίου 2020), «ο Covid-19... τροφοδοτεί μια ανησυχητική πρακτική: την εγκατάλειψη πλοίων, φορτίων και ναυτικών που δεν έχουν τρόπο να επιστρέψουν στην πατρίδα τους ... Φέτος, οι περιπτώσεις εγκαταλελειμμένων πλοίων αυξάνονται σχεδόν κατά 90% ακόμη και από την πιο συντηρητική λογιστική». Μέχρι τον Δεκέμβριο, η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ) ανέφερε πάνω από 1.000 εγκαταλελειμμένους ναυτικούς, υπερδιπλάσιο από τον αριθμό του 2019, με τον αριθμό των πλοίων που επηρεάστηκαν να αυξάνεται από έτος σε έτος από 40 σε 76.

Ένας από τους οργανισμούς που βοηθούν το αποκλεισμένο πλήρωμα Iba είναι η Αποστολή στους Ναυτικούς. Μέχρι τα μέσα του 2020, ο Δείκτης Ευτυχίας Ναυτικών έδειχνε τον σοβαρό αντίκτυπο που έχει ο Covid-19 στην ευημερία των διεθνών ναυτικών και των οικογενειών τους. Η κοινότητα των ναυτικών βρίσκεται «εν μέσω κρίσης ψυχικής υγείας... κυρίως λόγω της αδυναμίας των ναυτικών να υπογράψουν και να επιστρέψουν στην πατρίδα τους». Ήδη από την Παγκόσμια Ημέρα του Ναυτικού στις 25 Ιουνίου 2020, αναφέρθηκε αυξανόμενος αριθμός αυτοκτονιών μεταξύ των εγκλωβισμένων πληρωμάτων.

Αυξημένος κίνδυνος ατυχήματος

Όταν οι ναυτικοί είναι καθηλωμένοι σε ένα πλοίο για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, γίνονται κουρασμένοι, δυστυχισμένοι και δεν έχουν τη συγκέντρωση που χρειάζονται για απαιτητική εργασία σε ένα φορτηγό πλοίο. Ο εξαναγκασμός των ναυτικών να εργάζονται ασταμάτητα μπορεί να αποδειχθεί συνταγή καταστροφής. Πολλοί καπετάνιοι πλοίων έχουν εκφράσει τους φόβους τους για τον αυξημένο κίνδυνο ατυχήματος. Μόνο ένα λάθος μπορεί να προκαλέσει ένα δεξαμενόπλοιο, για παράδειγμα, να προσαράξει και να προκαλέσει σοβαρή πετρελαιοκηλίδα.

Εργαζόμαστε για την επίλυση της κρίσης

Η ανθρωπιστική κρίση που επηρεάζει τα εμπορικά πληρώματα σε όλο τον κόσμο οδήγησε τον ΙΜΟ να δημιουργήσει μια Ομάδα Δράσης για την Κρίση των Ναυτικών (SCAT). Σε συνεργασία με άλλους οργανισμούς όπως η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ), η Διεθνής Ομοσπονδία Εργαζομένων στις Μεταφορές (ITF) και το Διεθνές Ναυτιλιακό Επιμελητήριο (ICS), αυτή η ομάδα ασκεί πιέσεις σε κυβερνήσεις, έρχεται σε επαφή με ΜΚΟ και συνδικάτα και προσφέρει πρακτική βοήθεια σε χιλιάδες ναυτικούς. Ορισμένα άτομα έχουν επίσης αναλάβει τον αγώνα για να ανακουφίσουν τα δεινά των ναυτικών. Κατά τη διάρκεια του 2020, ο Terence Tsai, αναλυτής της ναυτιλιακής βιομηχανίας στη Fidelity International, άκουγε συχνά αναφορές για το πώς οι μηχανές του παγκόσμιου εμπορίου είχαν μετατραπεί σε πλωτές φυλακές. Μοιράστηκε τα ευρήματά του με την Jenn-Hui Tan, επικεφαλής της ομάδας Περιβάλλοντος, Κοινωνικής & Διακυβέρνησης (ESG) της Fidelity International. Αφού συγκρότησαν έναν συνασπισμό επενδυτικών εταιρειών που διαχειρίζονται περιουσιακά στοιχεία σχεδόν 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, έστειλαν πρόσφατα επιστολή στον ΟΗΕ ζητώντας δράση για την επίλυση της κρίσης. Η Fidelity πιέζει επίσης τους ναυτικούς να οριστούν επίσημα ως βασικοί εργαζόμενοι, ώστε να μπορούν να επιστρέψουν στις χώρες προέλευσής τους εν μέσω της πανδημίας.

Τουλάχιστον 300 ΜΚΟ, εταιρείες και συνδικάτα έχουν υπογράψει αυτό που είναι γνωστό ως «η Διακήρυξη του Ποσειδώνα για την ευημερία των ναυτικών και την αλλαγή πληρώματος» που καλεί τις κυβερνήσεις να εφαρμόσουν αυτά τα πρωτόκολλα.

Ο ΔΝΟ έχει καλέσει όλα τα κράτη μέλη του να ορίσουν τους ναυτικούς ως βασικούς εργαζόμενους που παρέχουν μια βασική υπηρεσία, προκειμένου να διευκολυνθεί η ασφαλής και απρόσκοπτη μετακίνηση για την επιβίβαση ή την αποβίβαση ενός πλοίου.

Οι ναυτικοί θα πρέπει να αναγνωρίζονται ως βασικοί εργαζόμενοι και να εμβολιάζονται, ώστε να μπορούν να συνεχίσουν το ζωτικής σημασίας έργο τους κατά τη διάρκεια αυτής της πανδημίας και να διέρχονται από και προς τις χώρες προέλευσής τους.

Οι χώρες που όρισαν τους ναυτικούς ως βασικούς εργαζόμενους (δηλώνουν: 31.12.2020):