2020 Yılının Değerlendirmesi: Pandemi Deniz Lojistiğini Nasıl Etkiledi?

COVID-19 salgınının karada, denizde ve havada küresel hareketlilik üzerinde benzersiz bir etkisi oldu. İnsan hareketlerindeki ciddi kısıtlamalar, tüketimdeki değişiklikler ve artan işsizlik veya kısa süreli çalışma nedeniyle karantinaların ve azalan talebin ekonomik etkisi, ulusal ekonomiler üzerinde büyük ölçüde farklı etkilere sahip olsa da küresel ekonomiyi sert bir şekilde etkiledi. Peki pandemi deniz lojistiğini nasıl etkiledi?

2020'de küresel trendler

IHS Markit tarafından yayınlanan bir rapora göre, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla küresel GSYH %4,2, sanayi üretimi yaklaşık %5 ve deniz ticareti hacimsel olarak %9,5 oranında azalmıştır. 2020 yılının ilk yarısında küresel ticaretteki yıllık düşüş %16 gibi benzersiz bir oranda gerçekleşmiştir. Kuzey Yarımküre'de kış aylarında COVID-19 enfeksiyonları ve ölümlerdeki artış yeniden düşüşe yol açmadan önce, 2020'nin ikinci yarısındaki kısmi toparlanma yıllık düşüşü hafifletmiştir.

Konteyner ticareti nispeten istikrarlı kalmıştır. Bunun başlıca nedeni, Çin'in küresel konteyner trafiğinin yüksek bir oranını oluşturması ve Çin ekonomisinin pandemi kaynaklı gerilemeden hızla toparlanmasıydı. Yılın tamamında Çin'in GSYH'si %2,03 oranında büyümüş ve dünyanın küçülmeyen tek büyük ekonomisi olmuştur. Çin'deki konteyner gemisi liman uğraklarının sayısı Şubat 2020'de %16 oranında düşmüş, ancak kısa süre içinde normal seviyelere toparlanmıştır. Sonuç olarak, ilk on ülkedeki konteyner gemisi liman uğrak sayıları 2020 yılı boyunca 25.000 sınırına yakın kalmıştır. Bunun tek istisnası, sayının 15.000'in biraz üzerine düştüğü Aralık 2020'dir; bu da şüphesiz birçok Kuzey Yarımküre ülkesinde yeniden uygulanan karantina uygulamalarının bir yansımasıdır.

2020'de tanker sektörünü etkileyen en önemli faktör, ekonomik faaliyetlerdeki benzeri görülmemiş küresel çöküş nedeniyle petrol fiyatlarının varil başına 29 ABD dolarına kadar düşmesiydi. Giderek daha fazla tanker yüzer depolama gemisi olarak kullanıldı ve bu eğilim Haziran-Temmuz 2020'de zirveye ulaştı. 2020'nin 2. çeyreğinden itibaren görülen bir diğer önemli eğilim de, üç yıllık ortalamaya (2017-19) kıyasla küresel çapta demirleyen tanker sayısındaki belirgin artış oldu. Bu durum, kilit limanların dışında artan sıkışıklık seviyelerinden de kaynaklanmıştır.

Hiç de şaşırtıcı olmayan bir şekilde, 2020 yılında pandeminin neden olduğu seyahat yasağından en çok kruvaziyer sektörü etkilenmiştir. Bir önceki yıla kıyasla limana uğrayan gemi sayısı dramatik bir şekilde düştü ve 2021'de henüz herhangi bir toparlanma belirtisi göstermedi.

Dünya çapındaki yolcu trafiğinin çarpıcı bir görünümünü elde etmek istiyorsanız, gerçek zamanlı gemi takibi için FleetMon Explorer adresini deneyin.

Seçilmiş sulardaki gemi hareketleri

Gemi tabanlı hareketlilik modelleri, küresel olarak önemli sulardaki kargo gemisi ve tanker faaliyetlerini ortaya koyan AIS verileri temelinde küresel olarak izlenmektedir. Çin kıyılarında 2020 yılındaki kargo gemisi hareketleri, Mayıs 2020'den itibaren 2019 seviyelerini aşarak Çin ekonomisindeki hızlı toparlanmayı teyit etmiştir. Tanker hareketleri de sonbaharda 2019 seviyelerine dönmeden önce 2020 ilkbahar ve yaz aylarında bir miktar daha yüksekti.

FleetMon'nin Küresel Gemi Trafiği 2020 Analizi

Petrol tankerleri için önemli bir geçiş noktası olan Hürmüz Boğazı'na ilişkin rakamlar, 2020 yılının ilk yarısında petrol talebindeki küresel düşüşü yansıtırken, 2020 yılının ikinci yarısında bir önceki yıla kıyasla önemli ölçüde artış göstermiştir. Benzer bir artış Hürmüz Boğazı'ndan geçen kargo gemisi hareketlerinde de görülmekte olup, bu durum 2020 yılının ikinci yarısında birçok büyük ekonomide görülen toparlanmayla bağlantılıdır. Atlantik Okyanusu Kuzey rotalarında kargo gemisi hareketleri 2020 boyunca 2019 seviyelerinin altında kalırken, tanker hareketleri H1/20 düşüşünden sonra toparlanarak H2/2020'de aşağı yukarı 2019 seviyelerine ulaşmıştır.

Pasifik Okyanusu rakamları açıklayıcı. Tanker hareketleri, Aralık 2020'deki ani artış haricinde 2019 rakamlarından önemli bir sapma göstermedi. Bununla birlikte, kargo gemisi hareketleri 2020'nin ilk yarısında 2019 seviyelerinin oldukça altındayken, 2020'nin son çeyreğinde bu seviyelerin üzerine çıkmıştır. Bu durum, ABD'deki alım patlamasının ve başta Çin olmak üzere Asya'nın üretim merkezlerinden gelen mallara yönelik büyük talep artışının bir yansımasıydı.

Asya'dan ithalata yönelik artan talebin etkisi, kargo gemisi faaliyetlerinin Eylül 2020'den itibaren 2019 seviyelerinin çok üzerine çıktığı Los Angeles Limanı rakamlarında da görülmektedir. Kargo gemisi faaliyetlerindeki bu artışın devam eden en belirgin kanıtı Los Angeles açıklarındaki sularda görülebilir: Örneğin 10 Mart 2021'de San Pedro Körfezi'nde 48 adet tam yüklü konteyner gemisi demirliydi ve yanaşma için ortalama bekleme süresi yedi güne çıkmıştı.

İyi haber

İyi haberlere ulaşmanın zor olduğu bir dönemde, pandeminin etkisiyle 2020 yılında deniz taşımacılığının_CO2 emisyonlarının yaklaşık %1 oranında düştüğünü bildirmek cesaret vericidir. İsveçli bir veri analiz firması olan Marine Benchmark tarafından derlenen verilere göre, konteyner gemilerinin emisyonları %2,4, yolcu gemilerinin emisyonları ise %45 oranında azaldı. Ancak bu düşüş, tanker ve dökme yük gemilerinden kaynaklanan emisyonlardaki artışla büyük ölçüde dengelenmiştir. Ne de olsa demirli tankerlerin de motorlarını çalışır durumda tutmaları gerekiyor. Marine Benchmark'ın CEO'su Torbjorn Rydbergh'in de belirttiği gibi, "pandeminin denizcilik üzerinde çeşitli etkileri oldu; tankerler ve dökme yük gemileri genel olarak iyi performans gösterirken, diğer sektörler tüketici talebinin düşmesiyle ters rüzgarlarla karşılaştı." Bununla birlikte, dünya ekonomisi pandemiden kurtulur kurtulmaz bu hafif düşüşün tersine döneceği açıktır.

Bununla birlikte, bir başka iyi haber de denizciliğin doğru yönde düşündüğünü gösteriyor. 21 Nisan'da BBC, denizcilik sektörünün iklim değişikliğiyle mücadele için yeni bir küresel karbon vergisi çağrısında bulunduğunu bildirdi. Girişim Uluslararası Deniz Ticaret Odası'ndan geldi ve armatörler birliği BIMCO, Cruise Lines International Association ve World Shipping Council tarafından desteklendi. Bu eylem çağrısı, dünya ekonomisinin ve küresel denizciliğin korona sonrası geleceği için kesinlikle doğru yönde atılmış bir adımdır.